Ish haqi fondi: hisoblash formulasi. Ish haqi fondi: balansni hisoblash formulasi, misol

2024 Muallif: Howard Calhoun | [email protected]. Oxirgi o'zgartirilgan: 2024-01-17 19:12

Mamlakatimizda kechayotgan moliyaviy-iqtisodiy inqiroz tashkilotlar daromadlarining kamayishiga ma’lum darajada sezilarli ta’sir ko’rsatmoqda, bu esa aholi o’rtasida tovar va xizmatlarga talabning kamayishi bilan bog’liq. O'z navbatida, tovarlar va xizmatlar narxining oshishi ish beruvchilar uchun ish haqi miqdoriga bo'lgan talablarni oshiradi. Shu asosda ular o'rtasida tez-tez nizolar kelib chiqadi. Shu sababli, ish haqini har tomonlama o'rganish kompaniya muvaffaqiyatining kalitidir, chunki u butun xodimlarning unumdorligiga ta'sir qiladi.

Keyingi yillarda mamlakatimizda biznesni rivojlantirish sharoitlarining yomonlashuvi stsenariysi yuzaga kelishi mumkin, bu esa koʻplab korxonalarni bankrotlik yoqasiga qoʻyadi. Rahbariyat o‘z xarajatlarini optimallashtirish va foydani ko‘paytirish, jumladan, ish haqi bo‘yicha xarajatlarni ratsionalizatsiya qilish yo‘li bilan o‘ylamoqda.

Hozirgi jahon iqtisodiyoti beqarorlik sharoitida har qanday tashkilot hozirgi iqtisodiy inqirozni qanday qilib samarali va minimal yoʻqotishlar bilan yengish kerak degan savolga duch keladi.

Iqtisodiy qiyinchiliklarni bartaraf etish tashkilot faoliyatining ajralmas qismi sifatida ish haqini ratsionalizatsiya qilishga yordam beradi.umumiy.

Hak toʻlash mehnat munosabatlarini tartibga solishning asosiy mexanizmi va tashkilot xodimlarining ishlab chiqarish xulq-atvorini ragʻbatlantirishning kuchli vositasidir. Mehnatga haq to'lash, uni tashkil etish, shakllari va tizimlari, qo'shimcha imtiyozlar va kompensatsiyalar, mukofot tizimlari korxona xodimlarini boshqarishning muhim elementi hisoblanadi. U xodimlarning moddiy manfaatlarini tashkilotning strategik maqsad va vazifalari bilan bog‘lash imkonini beradi.

Hozirgi iqtisodiy sharoitda har qanday tashkilotning asosiy vazifalaridan biri ish haqini yanada moslashuvchan qilish, mehnat bozoridagi tez oʻzgaruvchan vaziyatga moslashish, mehnat faoliyati ishtirokchilarining moddiy manfaatdorligini ragʻbatlantirish maqsadida oʻzgartirishdir. mehnat jarayoni, ya'ni. tashkilotning asosiy maqsadlariga erishish uchun samarali tashkil etish.

FOTO tushunchasi. Ish haqi jadvalidan farqi

Bu tushunchalarning ikkalasi ham, bir qarashda, juda oʻxshash. Aslida ularda ma'lum bir farq bor.

Zamonaviy kompaniyaning har bir rahbari ish haqi fondiga nimalar kiritilganligi haqida tasavvurga ega boʻlishi kerak.

Ish haqi fondining birinchi va eng muhim elementlari ish haqi va bonuslar, shuningdek, koʻplab qoʻshimcha toʻlovlardir. Orqa fonda kompensatsiya shaklidagi turli imtiyozlar hisobga olinishi kerak.

Tarkibi

Fotoning toʻrtta asosiy elementiga eʼtibor qaratamiz:

• ish haqining o'zi;
• ishlanmagan vaqt (masalan, bayramlar, ishlamay qolish vaqti va h.k.);
• turli ragʻbatlantiruvchi toʻlovlar;
• turli "xizmat" toʻlovlari.

Ish haqi balansidagi tuzilma tashkilotdan tashkilotga farq qiladi. Masalan, ma'lum bir kons alting kompaniyasining "ish haqi" fondining tarkibi quyidagi hisob-kitoblardan iborat.

Jami ish haqi miqdori 100%, shundan:

• boshqaruvga toʻlovlar - 35%;
• Maslahatchilarga toʻlash – 40%;
• buxg alteriya toʻlovlari – 15%;
• texnik xodimlarga toʻlovlar - 10%.

Hisoblash formulasi. Batafsil tavsif

Keling, ish haqi fondini hisoblash formulasini oʻrganib, ish haqi fondini qanday toʻgʻri hisoblashni koʻrib chiqamiz. Buning uchun nima kerak?

Ish haqi fondini va uni hisoblash formulasini hisoblash masalasi zamonaviy kompaniyalar uchun juda dolzarbdir, chunki ish haqi komponenti mahsulot, tovarlar va xizmatlar tannarxining bir qismidir (va, odatda, bu muhim ulushdir.), ya'ni bu kompaniya faoliyatining yakuniy natijasiga ta'sir qiladi.

Oʻz navbatida, ish haqi fondi hajmi boʻyicha haddan tashqari yuqori tejamkorlik xavflidir, chunki xodimlarning faoliyati munosib foyda olish tomon yomonlashmoqda. Bunday vaziyatning yakuniy natijasi kadrlar almashinuvining ko'payishi, mehnat unumdorligining pasayishi va alohida xodimlarning o'g'irlik istagi bo'lishi mumkin.

Ishga haq toʻlash fondi uchun hisoblash formulasi uning alohida tarkibiy qismlari yigʻindisidan iborat boʻladi. Ko'rsatkich elementlarining tarkibi kompaniya ichidagi mahalliy mehnat aktlarining mazmuniga bog'liq bo'lishi mumkin.

FOT=ZP+PR+OTP+MP, bu yerda:

• ZP - ish haqi, rub.;
• OL -mukofotlar, ming rubl;
• OTP - ta'til uchun to'lov, ming rubl;
• MP - moddiy yordam, ming rubl.

Yuqoridagi formula boʻyicha ish haqi fondini hisoblash misoli sxematikdir, shuning uchun turli kompaniyalarda ish haqini hisoblash elementlarga qarab batafsilroq versiya boʻyicha amalga oshirilishi mumkin.

Bu erda shuni ta'kidlash kerakki, yillik ish haqi fondini hisoblash uchun hisoblash formulasi quyidagi shaklni oladi:

PHOT year=CF MessH Chorshanba_{12, bu erda:}

FOT yili - yillik ish haqi fondi, ming rubl;

ZP oy - o'rtacha oylik ish haqi, ming rubl;

H chorshanba – umumiy xodimlar soni, odamlar

Balansni hisoblash

Ish haqi fondi (balans formulasi) quyida muhokama qilinadi.

Debet hisobvaraqlaridan 70-kredit hisobvarag'i ma'lumotlarini yig'ish kerak:

• bal 20;
• bal 25;
• bal 26;
• hisob 08;
• bal 91.

Taxminiy hisoblash

Ish haqi fondi smetasining asosiy maqsadi "ish haqi" mablag'laridan ozmi-ko'pmi tizimli foydalanishdan iborat. Aksariyat tashkilotlarda bunday hisob-kitoblar yil uchun chorak yoki oylik taqsimot bilan amalga oshiriladi. Smeta yordamida mablag‘lar qaysi sohalarga sarflanishi, shuningdek, ish haqi fondi tarkibiy qismlari hajmining o‘rtacha ko‘rsatkichlari bashorat qilinadi.

Smetadagi hisoblash formulasi boʻyicha ish haqi fondi rejalashtirishning eng muhim elementi boʻlib, u hisoblangan ish haqini aks ettiradi.xodimlarning ish haqi.

Tuman koeffitsienti va bonuslarni hisobga olish

Keyingi daqiqa. Hisoblash formulasi bo'yicha mintaqaviy koeffitsient va bonuslar bilan ish haqi fondi quyida keltirilgan:

PHOT=CF smH12Rk _{Kp, bu erda:}

• ZP sm - oyiga o'rtacha ish haqi, ming rubl;
• H – xodimlar soni, odamlar;
• Rk- tuman koeffitsienti;
• Kp - bonus omil.

Hudud koeffitsienti - ma'lum bir hududdagi og'ir yashash sharoitlari bilan bog'liq xarajatlarni qoplash uchun ish haqini ko'paytirish kerak bo'lgan omil.

Rossiyaning ayrim hududlari uchun koeffitsientlarning taxminiy roʻyxati:

• Yakutiya - 2;
• Saxalin viloyati - 2;
• Krasnoyarsk oʻlkasi - 1, 8;
• Kamchatka viloyati - 1, 6;
• Tyumen viloyati - 1, 5;
• Xabarovsk oʻlkasi - 1, 4;
• Kareliya - 1, 15 va hokazo.

Bonus tizimining asosiy maqsadini kompaniya faoliyatining yakuniy koʻrsatkichlari oʻsishini kafolatlashda korxonaning barcha tomonlari manfaatlari oʻrtasidagi kelishuvga erishish deb atash mumkin.

Soliqlar

Ularni hisobga olishda ish haqi fondini hisoblash formulasi ham oʻzgartirildi. Qanday qilib?

Xodimning ish haqidan ushlab qolingan shaxsiy daromad soligʻini hisoblashda quyidagi formuladan foydalaning:

NDFL=NB_{C/100, bu erda:}

• NB - soliqbaza, ming rubl;
• S – soliq stavkasi, %.

Rezidentlar uchun standart soliq stavkasi 13%, norezidentlar uchun - taxminan 30%.

Soliq solinadigan baza jismoniy shaxsning barcha daromadlari hisoblanadi, qonun hujjatlarida belgilangan chegirmalar miqdori bundan mustasno.

Misol. Jadvallar

Maosh formulasiga misol quyida keltirilgan. Shunday qilib.

Ish haqi fondini tahlil qilish va baholashni davom ettirishdan oldin, ko'rsatilgan davrlarda amalga oshirilgan barcha to'lovlar bo'yicha ma'lumotlarni umumlashtirish kerak. Dastlabki ma'lumotlar hisoblangan va ajratmalarning ma'lumotlaridir. 2015-yil va 2016-yilning fevral-iyun oylari uchun ish haqi fondining tarkibi mos ravishda 1 va 2-jadvallarda keltirilgan.

Jadvallarda ishlagan va ishlamagan soatlar uchun toʻlov boʻyicha maʼlumotlar mavjud (shu jumladan: navbatdagi taʼtil, tashkilot hisobidan kasallik taʼtillari toʻlovi, ishdan boʻshatilgandan keyin taʼtil uchun kompensatsiya).

1-jadval

FOT 2015-yil fevraldan iyungacha

Indikator						jami
	02.2015	03.2015	04.2015	05.2015	06.2015
Ish haqi
har doim	0	0	2 400, 00	807, 62	12 521, 38	15 729, 00
jumladan:
Oddiy ta'til					11 725, 28	11 725, 28
Kasallik ta'tilini tashkilot hisobidan to'lash			2 400, 00	807, 62	796, 10	4 003, 72
Ishdan bo'shatilganda ta'til uchun kompensatsiya						0, 00
FOT	153 547, 36	160 800, 00	155 685, 70	172 283, 80	213 996, 38	856 313, 24

2-jadval

FOT 2016-yil fevraldan iyungacha

Indikator						jami
	02.2016	03.2016	04.2016	05.2016	06.2016
Ish haqi	685 000, 00	730 000, 00	733 054, 54	691 850, 00	604 850, 00	3 444 754, 54
Ishlanmagan soatlar	14 807, 46	1 034, 48	0, 00	21 630, 33	23 335, 01	60 807, 28
jumladan:
Oddiy ta'til				12 340, 44	9 771, 19	22 111, 63
Kasallik ta'tilini tashkilot hisobidan to'lash	1 916, 72	1 034, 48		976, 74	808, 82	4 736, 76
Ishdan bo'shatilganda ta'til uchun kompensatsiya	12 890, 74			8 313, 15	12 755, 00	33 958, 89
FOT	699 807, 46	731 034, 48	733 054, 54	713 480, 33	628 185, 01	3 505 561, 82

Shuningdek, chetlanishlarni hisoblash va ko'rsatkichlar dinamikasini baholash tavsiya etiladi. Bu ko'rsatkichlarning barchasini hisoblash quyida 3-jadval ko'rinishida keltirilgan.

3-jadval

2015-yilning fevralidan iyunigacha va 2016-yil uchun hisoblangan ish haqi fondi

Ko'rsatkich nomi	Mutlaq qiymat				Reja-fakt tahlili
	2015 yil uchunyil		2016-yil uchun
	rublda	- %	rublda	- %	mutlaq og'ish, rub.	nisbiy og'ish, %	trukturaviy dinamika, %
1	2	3	4	5	6=4 - 2	7=4 / 2100	8=5 / 3
Ishlagan soatlar	840 584, 24	98, 16	3 444 754, 54	98, 27	2 604 170, 30	4, 10	0, 10
Ishlanmagan vaqt	15 729, 00	1, 84	60 807, 28	1, 73	45 078, 28	3, 87	-0, 10
jumladan:
Oddiy ta'til	11 725, 28	1, 37	22 111, 63	0, 63	10 386, 35	1, 89	-0, 74
Kasallik ta'tilini to'lash	4 003, 72	0, 47	4 736, 76	0, 14	733, 04	1, 18	-0, 33
Ishdan bo'shatilganda ta'til uchun kompensatsiya	0	0	33 958, 89	0, 97	33 958, 89		0, 97
FOT	856 313, 24	100, 00	3 505 561, 82	100, 00	2 649 248, 58	4, 09	0, 00

3-jadvalning hisoblash usuli quyida keltirilgan.

CF_in%=CF_{RUB×100%÷∑ POT, bu yerda:}

• ZP_{%da - indikator qiymati, %;}
• ZP_{RUB– rubldagi indikator qiymati;}
• ∑ Ish haqi fondi - davr uchun ish haqi fondining umumiy summasi, rub.

– 2015 yilda ishlagan soatlar uchun ish haqining umumiy ish haqi fondidagi ulushi:

ZP_{in%=840 584, 24×100%÷856 313, 24=98, 16%.}

– 2016 yilda ishlagan soatlar uchun ish haqining umumiy ish haqi fondidagi ulushi:

ZP_{in%=3 444 757, 54×100%÷3 505 561, 82=98, 27%.}

– 2015 yilda ishlamagan vaqt uchun ish haqining umumiy ish haqi fondidagi ulushi:

ZP_{in%=15 729, 00×100%÷856 313, 24=1, 84 %.}

– 2016 yilda ishlamagan vaqt uchun ish haqining umumiy ish haqi fondidagi ulushi:

ZP_{in%=60 807, 28×100%÷3 505 561, 82=1, 73 %.}

Abs. off=RF_RUB2016–RF_{RUB2015,qaerda:}

• Abs. o'chirilgan – mutlaq og‘ish, rub.;
• ZP_{rub.2016 – 2016 yilda rubldagi indikator qiymati;}
• ZP_{rub.2015 – 2015 yilda indikatorning rubldagi qiymati.}

- ishlagan soatlar uchun ish haqining mutlaq og'ishi:

Abs. oʻchirilgan=3 444 754, 54–840 584, 24=2 604 170, rub 30

– ishlamagan soatlar uchun ish haqining mutlaq farqi:

Abs. oʻchirilgan=60 807, 28–15 729, 00=45 078, 28 RUB

TR=RF_RUB2016÷RF_{RUB2015, qaerda:}

• TR – oʻsish surʼati, %;
• ZP_{rub.2016 – 2016 yilda rubldagi indikator qiymati;}
• ZP_{rub.2015 – 2015 yilda indikatorning rubldagi qiymati.}

– 2015-yilda ishlagan soatlar uchun ish haqining oʻsish surʼati:

TP=3 444 754, 54÷840 584, 24=4, 10.

– 2015-yilda ishlagan soatlar uchun ish haqining oʻsish surʼati:

TP=60 807, 28÷15 729, 00=3, 87.

SD=RF_%2016–RF_{%2015, qaerda:}

SD – %da strukturaviy dinamika;

ZP_{%2016 – 2016 yilda % da indikator qiymati;}

ZP_{%2015 – 2015 yilda % da indikator qiymati.}

– ishlagan soatlar uchun ish haqining tizimli dinamikasi:

SD=98, 27%-98, 16%=0, 10%.

– ishlamagan soatlar uchun ish haqining tarkibiy dinamikasi:

SD=1, 73%-1, 84%=-0, 10%.

Rossiya temir yo'llaridagi turar-joy

Yaxshi misol. Rossiya temir yo'llarida hisoblash formula bo'yicha ish haqi fondi quyida keltirilgan:

FOT=ZP_{(T+H+Rk), bu yerda:}

SW - ish haqi, ming rubl;

T - belgilangan stavka (ish haqi), ming rubl;

N – qoʻshimcha nafaqalar, ming rubl;

Rk - ma'lum bir mintaqaviy koeffitsient, ming rubl.

Ushbu formula boʻyicha hisob-kitoblar Rossiya temir yoʻllari xodimlarining har bir kichik guruhi uchun alohida amalga oshiriladi.

Zamonaviy korxonalarda ish haqini yaxshilash

Ushbu sohalar orasida biz quyidagi fikrlarga e'tibor qaratamiz:

• Ish haqi qanday asosda shakllanadigan samaradorlik mezonlarini hisoblang.
• Xizmat sifati bilan mijozlarni qondirish uchun maxsus mezon ishlab chiqish. Ushbu mezon ish haqini shakllantirishda asosiy mezon bo'ladi.
• Loyihaning samaradorligini aniqlang.
• Xodimlar uchun POTni kelgusidagi takomillashtirish rejalari haqida axborot tadbirlarini oʻtkazing.
• “Ish haqi toʻgʻrisida”gi nizomga oʻzgartirish kiritish loyihasini ishlab chiqish.
• “Ish haqi toʻgʻrisida”gi nizomga oʻzgartirishlar kiritilsin.
• Agentlik boʻlimlari rahbarlarining lavozim tavsiflariga kerakli oʻzgartirishlar kiritilsin.

Xulosa

Ish haqi ko'p omilli tushuncha bo'lib, ish haqini belgilash va korxona xarajatlarini ratsionalizatsiya qilishga qaratilgan ko'plab elementlardan iborat. Ish haqi tizimining muhim elementi tashkilot xodimlarining individual, jamoaviy va umumiy hissasini hisobga olishdir.

Biroq shuni yodda tutish kerakki, ish haqi faoliyatning oʻziga xos xususiyatlaridan kelib chiqqan holda belgilanishi kerak.korxona yoki tashkilotning o'zi.

Mukofotlash tamoyillari va funktsiyalarini amalga oshirish uchun tashkilot doirasini belgilovchi omillarni hisobga olish kerak.