91 hisob - "Boshqa daromadlar va xarajatlar". Hisob 91: xabarlar

2024 Muallif: Howard Calhoun | [email protected]. Oxirgi o'zgartirilgan: 2024-01-17 19:12

Korxonaning hisobot davri natijalari bo’yicha olgan foyda yoki zararini tahlil qilish ushbu ko’rsatkich tarkibiga asoslanishi kerak. Bu xarajatlarni yanada rejalashtirish va daromadlar qiymatini barqarorlashtirish imkoniyatini beradi. Ko'rsatkich dinamikasi, uning tarkibi korxonaning soliq va buxg alteriya hisobi ma'lumotlari asosida tahlil qilinishi mumkin.

Tashkilotning daromadlari va xarajatlari tushunchasi

Har bir tijorat korxonasi daromad (iqtisodiy foyda) olish maqsadida yaratilgan. Ko'proq daromad olish uchun egalar, ularning fikricha, korxona barqaror va yuqori rentabelligini ta'minlaydigan faoliyat turini tanlaydilar.

Joriy hisobot (oraliq yoki asosiy davr) natijalari bo'yicha ishning yakuniy natijasini shakllantirishda har bir tashkilot o'zining asosiy faoliyatini amalga oshirishdan zarar yoki foyda oladi. Tovarlarni, xizmatlarni sotishdan tushgan tushum ishlab chiqarish jarayoniga qo'yilgan mablag'lar miqdoridan oshib ketgan taqdirda, korxona tahlil qilingan davr uchun daromadga ega bo'ladi. Agar operatsion xarajatlar bo'lsaolingan daromaddan oshib ketganda, kompaniya ish natijalariga ko'ra zarar oladi. Korxonaning daromadlari va zararlarining ta'rifi bir xil emas, buxg alteriya operatsiyalari, ro'yxatga olish va dastlabki hujjatlar yordamida daromadlar va xarajatlar tarkibini doimiy ravishda tahlil qilish kerak. Foyda ham, zarar ham nafaqat tashkilotning asosiy faoliyati natijasida shakllantiriladi, balki ma'lum bir kompaniyaning, korxonaning yakuniy iqtisodiy natijasiga ta'sir qiluvchi bir qator pozitsiyalar mavjud bo'lib, u tanlangan yo'nalishda emas. Buxg alteriya hisobi, boshqaruv va soliq hisoblarida ushbu pozitsiyalar 91 "Boshqa daromadlar va xarajatlar" schyotida va uning subschyotlarida aks ettiriladi.

Kompaniya daromadlari tuzilishi

PBU 9/99 nizomiga muvofiq, korxona daromadi aktivlarni (pul, aylanma va aylanma mablag'lar) olish va ularning bajarilishi munosabati bilan tashkilotning iqtisodiy foydasini oshirishni o'z ichiga oladi. kapitalning ko'payishiga olib keladigan majburiyatlar (ustav kapitali orqali mulkdorlarning investitsiyalari bundan mustasno). Quyidagi tushumlar daromad hisoblanmaydi:

• Xaridordan avanslar.
• Garovga qoʻyilgan mulk.
• Turli darajadagi byudjetlardan oʻtkaziladigan soliqlar summalari (aksizlar, QQS, bojlar, savdo soligʻi va boshqalar).

Har bir tijorat korxonasining daromadlarini ikkita umumlashtirilgan turga bo'lish mumkin: boshqa va asosiy faoliyatdan olingan daromadlar. Chiqarilgan (ishlab chiqarilgan) mahsulotlar, ko'rsatilgan xizmatlar, tanlangan yo'nalish bo'yicha bajarilgan ishlarni sotishdan tushgan tushumlar;asosiy faoliyat yo'nalishidan olingan daromadga tegishli (90-schyot), boshqa daromad turlariga quyidagilar kiradi:

1. Operatsion (91 ta hisob):

• Mulk sotuvi.
• Berilgan kreditlar boʻyicha foizlar.
• OTni ijaraga berishdan tushgan daromad.
• Uchinchi tashkilotning ustav kapitalida ishtirok etish va h.k.

2. Ishlamaydigan (91 ta hisob):

• Tovar-moddiy zaxiralarning ortiqchasi.
• Valyuta farqlari, ijobiy.
• Kontragentlardan olingan jarimalar.
• Kreditor tashkilotning kechiktirilgan qarzi (3 yildan ortiq).

3. Tashkilot favqulodda vaziyatlar natijasida (sug'urta to'lovlari, tabiiy ofatdan zarar ko'rgan mulk qismlarini sotish va h.k.) favqulodda daromad oladi.

Xarajatlar tasnifi

Korxona xarajatlari PBU 10/99 talablariga muvofiq tasniflanadi. Xarajatlar sifatida, aktivlarni tasarruf etish natijasida tashkilotning ishidan iqtisodiy ko'rsatkichning pasayishi va kapitalning pasayishi bilan bog'liq vaziyatlarning yuzaga kelishi hisobga olinadi. Voqealarning turi va xarakteriga ko'ra, barcha xarajatlar boshqa bo'linadi va asosiy faoliyat yo'nalishini amalga oshirish natijasida olinadi. Asosiy faoliyat yo'nalishi bilan bog'liq xarajatlar ishlab chiqarish, mahsulot ishlab chiqarish, xizmatlar ko'rsatish va ishlarni bajarish uchun xarajatlarni shakllantirishda yuzaga keladi. Agar tashkilot uzoq muddatli aktivlarni, tuzilmalarni ijaraga olishni tanlagan bo'lsa,mashina va uskunalar, keyin bu turdagi barcha xarajatlar asosiy ishlab chiqarish xarajatlari bilan bog'liq. Boshqa xarajatlar quyidagilarga bo'linadi:

1. Operatsion (91 ta hisob):

• Turli byudjetlarga oʻtkazilgan soliqlar.
• Qarz olingan (jalb qilingan) mablagʻlardan foydalanganlik uchun toʻlov.
• Hisob yuritish va ular boʻyicha maʼlumotlarni taqdim etish uchun bank xizmatlarini toʻlash.
• Aylanma mablag'larni sotib olish, eskirish (jismoniy yoki ma'naviy) yoki uskunaning ishdan chiqishi (ta'mirlash, modernizatsiya qilishning iloji bo'lmagan taqdirda) natijasida asosiy vositalarni yo'q qilish.

2. Ishlamaydigan (91 ta hisob):

• Toʻlov, jarimalar, kontragentlar bilan tuzilgan shartnomalar boʻyicha jarimalar (kompaniya tomonidan shartnoma majburiyatlari buzilgan taqdirda).
• Xayriya xarajatlari.
• Muddati oʻtgan debitorlik qarzlar (muddati 3 yildan ortiq oʻtgan).
• Valyuta kursidagi farqlar manfiy (valyuta shartnomalari mavjud boʻlganda).
• Inventarizatsiya natijalari boʻyicha aniqlangan tabiiy eskirish darajasidan yuqori boʻlgan tanqisliklar (aybdor shaxs yoʻqligida).

3. Kompaniya tabiiy ofatlar, texnogen baxtsiz hodisalar, yong'inlar va hokazolar natijasida favqulodda xarajatlarni oladi.

Buxg alteriya hisobida aks etish

Buxg alteriya hisobi 91 tashkilotning buxg alteriya hisobida boshqa, operatsion bo'lmagan, operatsion xarajatlar va daromadlarni aks ettirish uchun mo'ljallangan. Yillik hisobotdan oldingi butun davr, tashkilotning boshqa xarajatlari va daromadlari faol-passiv buxg alteriya hisobi 91 hisobida to'planadi, bu esahisoblar (birlashtirilgan) buxg alteriya deyiladi - "Boshqa daromadlar va xarajatlar". Shu bilan birga, 91-schyotning korrespondentsiyasi xarajatlar va (yoki) daromadlar moddasiga bog'liq bo'lib, analitik hisob tashkilotning hisob siyosati asosida har bir pozitsiya uchun alohida amalga oshirilishi kerak, bu tahlilni sezilarli darajada soddalashtiradi. korxona natijasini baholashda ko'rsatkichning tarkibi. Ushbu hisob uchun quyidagi rejaning sub-hisoblari ochilishi kerak:

- 91/1 "Boshqa daromadlar" - korxonaning asosiy faoliyati bilan bog'liq bo'lmagan barcha turdagi (favqulodda) daromadlarini aks ettirish uchun mo'ljallangan.

- 91/2 "Boshqa xarajatlar" - bu subschyotda boshqa, joriy bo'lmagan, operatsion xarajatlar aks ettiriladi.

- 91/9 “Boshqa daromadlar va xarajatlar balansi” - 91-schyot ushbu subschyot orqali yopiladi.

91 hisobidagi hujjat aylanishi

91 ta hisobvaraq boʻyicha yozuvlar har bir aniq turdagi xarajatlar va daromadlar boʻyicha mos ravishda buxg alteriya boʻlimi tomonidan toʻldiriladigan toʻgʻri tuzilgan birlamchi hujjatlar asosida tuziladi. Quyidagi hujjatlar amal qiladi:

1. Buxg alteriya hisobi foydalanilmagan toʻlovlar zahiralarini daromadlarga (operatsion, operatsion boʻlmagan, boshqa) kreditlashda, hisobga olingan mahsulot va materiallar tannarxidagi chetlanishlarni, kechiktirilgan daromad summalarini hisoblashda foydalaniladi.
2. Hisob-faktura kreditlar, ssudalar, ssudalar boʻyicha foizlarni, uchinchi korxona ulushida (ustav kapitalida) ishtirok etishdan olingan daromadlarni, qimmatli qogʻozlarni saqlashdan olingan daromadlarni hisoblashda foydalaniladi.
3. Ushbu hujjat asosidagi inventar, xarajatlar va daromadlar 91-schyotda tovarlar va materiallar, tayyor mahsulotlar, asosiy va yordamchi tarmoqlarning tannarxlari hisobi uchun aktiv schyotlar bilan korrespondensiyada yuritiladi.
4. Sotilgan yoki hisobdan chiqarilgan uzoq muddatli aktivlarning qoldiq qiymatini hisobdan chiqarishda asosiy aylanma vositalarni qabul qilish va topshirish dalolatnomasi.
5. Aortizatsiya hisobi ijaraga olingan asosiy vositalar boʻyicha hisoblangan amortizatsiyani hisobdan chiqarish uchun ishlatiladi.

91 ta hisobning debetida aks ettirish

Debet bo'yicha (91-schyot) quyidagi yozuvlar kiritiladi: ko'chmas mulk ob'ektlarini saqlash va ularga xizmat ko'rsatish xarajatlari, ishdan bo'shatish, asosiy ishlab chiqarish fondlarini hisobdan chiqarish, konteynerlar bilan operatsiyalar, oldingi davrlarda aniqlangan yo'qotishlar. joriy yil, muddati o'tgan debitorlik qarzlari, penyalar, shartnoma majburiyatlarini bajarmaganlik uchun jarimalar, kurs farqlari, kreditlar, kreditlar, ssudalardan foydalanganlik uchun to'lovlar, sud ishlari bilan bog'liq xarajatlar va boshqalar.

Hisob-kitoblar bilan yozishmalar

Debet	Kredit
91 “Boshqa daromadlar va xarajatlar”	08, 07 Aylanma aktivlar
	10, 11, 15, 14 Aylanma aktivlar
	20, 29, 23, 28 xarajat hisobi, ishlab chiqarishdagi nuqsonlar
	41, 43, 45 Tayyor, joʻnatilgan mahsulotlar
	50, 52, 59, 57, 51, 58, 55 naqd pulmablag'lar
	60, 63, 66, 62, 67 kontragentlar, kreditlar bilan hisob-kitoblar
	71, 76, 79, 73 turli qarzdorlar va kreditorlar, javobgar shaxslar
	96, 99, 98 moliyaviy natijalar, zaxiralar, fondlar

91 hisobining krediti bo'yicha ma'lumotlarning aks etishi

91-schyotda quyidagi turdagi xo'jalik operatsiyalari bo'yicha kredit yozuvlari amalga oshiriladi: asosiy vositalarni sotishdan olingan daromadlar, aktivlarni tekinga olishdan olingan tushumlar (joriy va uzoq muddatli bo'lmagan), olingan jarimalar, shartnomalar bo'yicha penyalar. kontragentlar, kurs farqlari, boshqa sherikliklarda ishtirok etishdan olingan dividendlar, kreditlar, kreditlar, nomoddiy aktivlarni sotishdan olingan daromadlar, innovatsion ishlanmalar, kreditorlarning muddati o'tgan qarzlari summasi va boshqalar.

Mumkin hisoblar yozishmalar

Debet	Kredit
01, 04, 07, 02, 08, 03 NMA va OS	91 “Boshqa daromadlar va xarajatlar”
19, 16, 15, 14, 11, 10 Aylanma aktivlar, QQS
21, 20, 28, 29, 23 Nikoh, birlik narxi
58, 59 zaxira, investitsiyalar
66, 68, 69, 67, 60, 63 Hisob-kitoblar, kreditlar
70, 76, 73, 79, 71 Xodimlar va boshqa kreditorlar, qarzdorlar bilan hisob-kitoblar
98, 99, 94 moliyaviy natija, mablagʻlar, yoʻqotishlar va yetishmovchiliklar

91 ta hisobni yopish jarayoni

Har bir hisobot davri uchun 91 schyotning krediti va debeti bo’yicha daromadlar va operatsion bo’lmagan xarajatlar to’g’risidagi ma’lumotlar yig’iladi. Har bir hisobot davrining yopilishidan oldin subschyotlarning aylanmasi barcha analitik pozitsiyalar bo'yicha umumlashtiriladi. 91/2 «Xarajatlar» subschyotining aylanmasi (debeti) va 91/1 «daromadlar» subschyotining aylanmasi (krediti) taqqoslanadi, aylanmadagi farq tashkilotning boshqa (boshqalardan) daromad yoki zarar olganligini ko'rsatadi. -asosiy) joriy davr uchun faoliyat. Qabul qilingan summa 91/9 sub-hisobidagi qoldiqdir. Har oyda 91/9 tashkilotning moliyaviy-iqtisodiy natijasiga o'tkaziladi va yillik balansda aks ettirilmasligi kerak (oraliq balansga ega emas).

91 ta hisob yopiladi, tranzaksiyalar:

- Dt 91/9 Kt 99. Subhisob balansi (daromadlari) yopildi.

- Dt 99 Kt 91/9. Yopiq balans (yo'qotish).

Yozuv 91 schyotning subschyotlarini yopish jarayonini aks ettiruvchi tayyorlangan buxg alteriya hisoboti asosida amalga oshiriladi. Shu bilan birga, aylanmalar barcha hisobot oraliq davrlari (oy, chorak, yarim yil) davomida ochiq subschyotlar bo'yicha ketma-ket yig'iladi.

91-dagi hisoblar (subhisoblar) har yil oxirida, balans isloh qilinganda, quyidagi biznes operatsiyalari bilan ketma-ket yopiladi:

- Dt 91/1; Kt 91/9 “Boshqa daromadlar” subschyotining yopilishi.

- Dt 91/9; Kt 91/2 "Boshqa xarajatlar" subschyotining yopilishi bilan yozishmalarda.

Yillik balansda 91-schyot va uning subschyotlari boʻlmasligi kerakaks ettirilishi kerak, barcha aylanmalar moliyaviy natija bo'yicha yopiladi. Tahlil qilinayotgan davr uchun olingan daromadlarni tahlil qilganda, operatsion bo'lmagan va boshqa daromadlar umumiy hajmning 5-6% dan kam bo'lishi kerak, bu holda korxona foydasi aniq tuzilishga ega va asosiy faoliyatdan olinadi. tashkilot.